Artykuł z 2024r
SEAS U22REX/P-SL + SEAS 27TBC/G
Czas na efektywność 90db i prawdziwe 8ohm
Kolumny o większej efektywności, skuteczności do lampy 300B Single Ended oraz 2A3 push pull
Kolumny o większej efektywności, skuteczności do lampy 300B Single Ended oraz 2A3 push pull
Łatwe obciążenie dla wzmacniaczy single ended w tym tranzystorowych o małej wydajności prądowej i wymagających 8 ohmowych kolumn
kolumna z przodu
kolumna z tyłu
wykres charakterystyki z wygładzaniem 1/3 oktawy 1m
Charakterystyka i zgodność fazowa 1m, wygładzanie 1/3 oktawy, pokazane też oddzielnie charakterystyki obu głośników
wstęp
Te kolumny zostały skonstruowane do Audio Note Kit 1 na 300B. Bardzo dobrze też grają ze wzmacniaczem lampowym na 2A3 PP push pull, 845 SE. Efektywność tych kolumn będzie jednak zbyt mała dla 3.5W lampy 2A3 w konfiguracji SE.
Te kolumny zostały skonstruowane do Audio Note Kit 1 na 300B. Bardzo dobrze też grają ze wzmacniaczem lampowym na 2A3 PP push pull, 845 SE. Efektywność tych kolumn będzie jednak zbyt mała dla 3.5W lampy 2A3 w konfiguracji SE.
Konstrukcja zbudowana w oparciu o SEAS U22REX/P-SL oraz o SEAS 27TBC/G. Oba zastosowane w projekcie głośniki produkowane są w Norwegii, a ich łączny koszt nabycia wyniósł ok 2500zł. Pozostałe części mieszczą się w kwocie kilkuset złotych. Jest to więc kolumna względnie budżetowa. Oba głośniki posiadają w sobie wyjątkowe i pożądane cechy. Seas 27TBC/G z metalową kopułką jest znany z dobrej barwy góry, nie ma tam żadnej metalicznej ostrości znanej z innych aluminiowych kopułek. Dodatkową zaleta jest brak ferrofluidu w tym modelu, co ma pozytywny wpływ na detaliczność i „powietrze”. Zapewnia on muzykalną górę, o prawidłowych barwach. Nieco przypomina historyczne Epos 14, ale jest bardziej głodka i bez chrypki.
Zastosowany niskośredniotonowy Seas U22REX/P-SL z membraną z polipropylenowej plecionki został zbudowany przez Seasa dla Siegfrieda Linkwitza i jest głośnikiem 8 ohmowym, co jest pożądaną właściwością dla mało wydajnych wzmacniaczy i jest specyfikowany konserwatywnie na 90.5db. Ma więc właściwości zwykle głośników 4ohmowych innych producentów jeśli chodzi o efektywność. Głośnik ten z odpowiednią zwrotnicą zapewnia muzykalną średnicę i dość płaską charakterystykę aż do 3kHz (w tej konstrukcji jest jednak strojony niżej), a jakość i ilość i jakość basu przypomina uzyskiwaną z dobrych 21cm głośników basowych. Nie brakuje też midbasu.
konfiguracja i brzmienie
Kolumny wymagają standów 40cm wysokości. Brzmienie kolumn jest angażujące, bardzo namacalne i przestrzenne oraz odpowiednio dociążone. Jest też czyste oraz zgodne fazowo, ten aspekt jest tu bardzo dopracowany. Jest muzykalne, ale górnego środka i góry nie brakuje, brzmienie mimo dobrego basu i midbasu jest też rozświetlone na przeciwległym skraju pasma i żywe, co zapewnia znakomite umiejscowienie dźwięków w przestrzeni. Ich krawędzie są wyraźnie zarysowane, generując stabilne trójwymiarowe obrazy. Kolumny nie wydają fałszywych tonów. Można na nich swobodnie odtwarzać każdy rodzaj muzyki, o ile jest dobrze nagrana, przy użyciu tylko triody 300B w konfiguracji SE i kolumny się przy tym nie męczą. Brzmienie jest żywe, a nie przyciemnione i zawoalowane. Nie będzie więc „poprawiać” słabych jakościowo nagrań lub elementów toru, czyniąc je miłymi w odbiorze. Jest tak dokładne i analityczne, że dobrze słychać kiedy lampa 300B się rozgrzewa i brzmienie się zmienia z krzykliwego w aksamitne. Podobnie można łatwo porównywać przy pomocy tych kolumn elementy toru i okablowanie, w tym kable zasilające. Są bardzo selektywne, złe nagrania, albo przegrane na komputerze z dużym jitterem brzmią źle. Dobrze zrealizowane, bez jittera brzmią dobrze. Efektywność 90db przy 8ohmach jest w zupełności wystarczająca dla triody 300B SE, a lekkie membrany basowe są pompowane bez wysiłku przez słaby wzmacniacz. Lampa 300B wydobywa bas i „mięso” z tych konstrukcji bez żadnych problemów. Bas w okolicy 35Hz (-8db) jest też obecny, co jest miłe. Niskiego basu więc na pewno nie brakuje – na odpowiednim wzmacniaczu, który go reprodukuje. Te kolumny są jednak głównie nastawione na dobrą i efektowną współpracę z lampą 300B, a nie na liniowość brzmienia, która w połączeniu ze słabą lampą często skutkuje soniczną „nudą”. Okablowanie systemu powinno być miedziane, a nie srebrzanka.
Szczegóły konstrukcji
Podział pasma jest przy ok 1900 Hz, a zwrotnica jest 3 rzędu. Głośniki są połączone w zgodnych fazach. Obudowa ma 33l pojemności wewnętrznej i tunel bas refleks BR HP70 umieszczony z tyłu na wysokości głośnika wysokotonowego, o wewnętrznym przekroju 70mm i długości 13cm. Układ zapewnia 47/36 Hz (-3dB/-8dB). Kolumna ma 58cm wysokości, 38cm szerokości i 23cm głębokości (wymiary zewnętrzne). Materiał to MDF 22mm. Ścianka przednia jest celowo duża i szeroka, co ma istotne cechy akustyczne, zwiększa wielkość i potęgę dźwięku nieraz upodabnia go do tuby. Zmiana proporcji obudowy spowoduje zmianę charakteru dźwięku i jego odchudzenie. Obudowa ma 2 wzmocnienia wewnętrzne (deska o szerokości 12cm) tuż ponad głośnikiem basowym i poniżej, które łączy wewnętrznie ściankę przednią z tylną. Obudowa jest pusta w środku ma tylko gąbkę 2cm, którą wyłożona jest przestrzeń za głośnikiem basowym i na bocznych ściankach. Okablowanie wewnętrzne Melodika Purple Rain.
Cewki zastosowane w zwrotnicy to Jantzen na rdzeniu nawinięta bardzo grubym drutem (sekcja basowa) oraz mała powietrzna (sekcja wysokotonowa). Wszystkie kondensatory to białe Mundorfy. Rezystory audiofilskie w układzie to bezindukcyjne Superes oraz Mundorf. Rezystor redukujący wysokie tony można zastosować 4.3ohma (tak jak u mnie), a jak ktoś woli mniej góry, to może być 4.4ohma lub 4.5ohma. Projekt jest bardzo czuły na każde 0.1 ohma różnicy. Ten rezystor odpowiada nie tylko za wysokie tony, ale ma główny wpływ na wyższą średnicę (emocję górnego środka), ze względu na niski podział pasma nieco poniżej 2000Hz. Należy więc zaopatrzyć się w te 3 rezystory, celem zrobienia próby we własnym systemie, jeśli z domyślnym 4.3 ohma będzie zbyt ofensywnie. Bez tego finalne strojenie może być problematyczne. Wiele zależy od typu lampy 300B, czy jest ciemna i zawoalowana, ze słabą przestrzenią, czy jasna i detaliczna. Na ciemnych lampach najlepiej sprawdzi się rezystor 4.3ohma, zapewniający najbardziej emocjonalny przekaz.
Próbowałem też zastosować podział pasma przy 2500Hz oraz 3200Hz i udało mi się uzyskać liniową charakterystykę przy zwrotnicy 3 rzędu oraz połączeniu 2 i 3 rzędu, ale za każdym razem przy wyższych częstotliwościach podziału fazowość pracy obu głośników ulegała znacznemu pogorszeniu. i konstrukcja traciła swój największy atut
Podsumowanie
Świetne i muzykalne kolumny, o żywym brzmieniu, za małą kasę, ale ze zdolnościami współpracy z triodą 300B Single Ended o mocy 7W. 8 ohmowa impedancja jest dużą zaletą dla mało wydajnych wzmacniaczy, które nie muszą się męczyć z 4 ohmowymi głośnikami, obecnie dominującymi ze względu na fakt, że łatwiej z nich osiągnąć większą efektywność, tworząc jednocześnie mniej komfortowe obciążenie dla wzmacniacza. Trudno za podobne pieniądze znaleźć tak dobrze współpracujące kolumny dla słabej lampy SE i o tak dobrym brzmieniu, nie zamulonym. Rzadko w ogóle coś chce grać z lampą 300B, co nie jest konstrukcją „egzotyczną” z deficytami sonicznymi.
Jeszcze na temat dużych głośników niskośredniotonowych
Wcześniej, 30 lat temu, dużych głośników niskośredniotonowych o takich lub nawet lepszych parametrach było kilka w ofercie także Scan Speaka, Vify i Peerlesa. Były papierowe 21cm 21W8552 podobne do stosowanych w Audio Note o efektywności 91db i polipropylenowe 21cm 4ohm o naprawdę dużej efektywności ok 93db oraz cała gama Peerlesów 20cm np HDS 205 EXC 91db, które nadawały się do konstrukcji dwudrożnych oraz słynna Vifa M21WG-09-08 o efektywności 90db stosowana w Snell K, Heybrook HB1 i kilku projektach JPW, przeznaczona do obudowy zamkniętej. Była też Vifa M21WN-07-04 stosowana w innych kolumnach Snell i Dunlavy. Po konsolidacji 3 duńskich marek przez Scan Speaka wiele ciekawych głośników zostało wycofanych.
Zastosowanie dwóch takich głośników 8 ohmowych Seasa na kanał, połączonych równolegle, gwarantuje natomiast, że na pewno uzyskamy wysoką efektywność 93db przy 4ohmach. Wówczas obudowa będzie musiała być jednak dość duża ok 65L, a zwrotnica przerobiona.
tagi:
high efficiency loudspeakers 300B 2A3 PP
do lampy 300B Single Ended oraz 2A3 push pull
Kolumny do lampy 300B
kolumny wysokiej skuteczności
kolumny do lampy
do lampy 2A3 PP
kolumny do lampy 300B
loudspeakers for 300B
loudspeakers for triode
kolumny do triody
SEAS U22REX/P-SL SEAS 27TBC/G diy kit
SEAS U22REX/P-SL + SEAS 27TBC/G diy project